De beperkte groei in de bouwsector kwam begin deze week ter sprake in de media. Het aanvankelijk zwak voorgestelde resultaat werd al snel gerelativeerd door het grote aantal ondernemers, die trouwens allemaal goed gevulde orderboekjes hebben. Uiteindelijk blijkt de bouwmarkt het helemaal niet slecht te doen. Eerlijk gezegd, verbazend goed zelfs. De prijzen van bouwgronden en huizen zijn de laatste jaren behoorlijk gestegen maar toch groeit de sector nog altijd. Vergeleken met de spectaculaire groei van de voorbije jaren, is het resultaat dit jaar niet geweldig. Maar groei blijft groei.

En dat terwijl bouwgronden almaar schaarser en duurder worden. Tenminste, als je diezelfde media en enkele politici de laatste tijd mocht geloven. Dan zou je het idee krijgen dat er haast geen gronden meer beschikbaar zijn. De werkelijkheid ziet er anders uit. Volgens Robert Mûelenaere van de Confederatie Bouw zit nieuwbouw zelfs in de lift. Ze verwachten maar liefst 55.000 (!) nieuwbouwprojecten in 2008, ongeveer evenveel als in 2007. Waar komen al die gronden vandaan? Wie heeft het geld om al die peperdure gronden te kopen? Dat blijft een raadsel. En wat met het verloren groen? Hoe lang laten we toe dat steeds meer open ruimte wordt opgeofferd aan deze motor van onze economie? En hoe lang nog laten we toe dat jonge mensen zich diep in de schulden steken om hun eigen plekje op te eisen?

Feit is dat nieuwbouw goedkoper uitkomt dan een bestaande woning te kopen. Want doorgaans moet je na de aankoop van de woning nog renovatiewerken uitvoeren waarbij de kosten snel oplopen. De troef van nieuwbouw is bovendien het nieuwe, het feit dat je keuzes kan maken die je bij bestaande gebouwen niet hebt. Zo beschouwd is het vreemd dat de architectuur in België eenheidskoek blijft. Blijkbaar maakt iedereen graag dezelfde keuzes, alleen moeten we de illusie hebben dat we ze zelf en in alle vrijheid gemaakt hebben. Het zal dus erg moeilijk worden om het tij te keren.

Dat de sector maar blijft groeien, heeft minder mooie kanten. Zo groeit de laatste tijd het besef dat de sector een niet te onderschatten bijdrage levert in CO2 uitstoot. Er klinken her en der alarmsignalen dat er dringend nood is aan energiezuiniger (ge)bouwen. Om de opgelegde vermindering van 15% CO2 uitstoot van gebouwen tegen 2020 te halen, oppert men zelfs om voortaan nog enkel passiefhuizen te bouwen. Want het renoveren van het bestaande woningbestand vraagt simpelweg te veel tijd. Al beseft men meteen dat enkel passiefhuizen bouwen niet erg realistisch is. Daarvoor moeten ook de bouwheren nog mee willen. En niet te vergeten de architecten, want die blijven al te vaak steken in bekende bouwprincipes en vormelijk en artistiek uiterlijk vertoon. Het aantal architecten dat duurzame en ecologisch verantwoorde technieken kent en toepast is veel te beperkt. Hoe kan je dan verwachten dat bouwheren met vertrouwen kunnen bouwen aan hun en onze toekomst? Hoe zal de bouwsector dan de doelstellingen halen die ons klimaat moeten redden?